Naar Oslo, Göteborg en Kopenhagen

De dag na de oversteek

De dag na de aankomst in Fredrikstad doen we het rustig aan. We douchen nog maar een keer, zo fijn dat dat kan 😊, ontbijten, drinken koffie, lezen wat en drinken nog maar eens koffie. De vorige dag is er nog een schip bij ons langszij komen liggen. Wij liggen niet direct aan de kant, maar aan een groot, vervallen zeilschip. We liggen dus zo gezegd drie dik. Na de rustige start van deze dag willen we zo rond 15 uur toch wel gaan vertrekken. De mensen van de boot die aan onze boot vast ligt zijn echter voor een wandeling de stad in gegaan. Gelukkig heeft de kapitein zijn telefoonnummer achtergelaten en kunnen we hem bellen. Hij komt naar ons toe en uiteindelijk kunnen we om 16.00 uur er tussenuit varen. Doel vandaag is een mooi anker plekje in het Oslofjord. We zeilen een uurtje of 3 en vinden dan met behulp van de kaart een mooi plekje voor de nacht. Voorzichtig varen we het baaitje is en genieten alvast van het prachtige plaatje om ons heen. Heuvelachtig met bomen en mooie, typisch Scandinavische huisjes ertussen. Je zou het pittoresk kunnen noemen. Op weg naar de ankerplek, zien we een mooie steiger, het ziet er uit als een prima plek om aan te leggen en dat doen we dan ook. Nadat de lijnen keurig vastgeknoopt zijn, loop ik het land op in de hoop de eigenaar te vinden. Die komt mij al tegemoet gelopen, het blijkt een uiterst vriendelijke man. We zijn erg welkom zegt hij en mogen de nacht aan zijn steiger blijven liggen. Water en elektra kunnen we ook gratis gebruiken. Wat een prachtige plek zeg, we genieten ervan!

Idyllisch plekje; aan een eiland van een (steen-) rijke Noor

Jord gewond

De volgende ochtend, het is inmiddels vrijdag 12 juli, starten we met een duik in het koude water, waarna we op ons achterdek genieten van een warme douche. Zolang we elektra hebben, of als we op de motor hebben gevaren, hebben we warm water uit de boiler en kunnen we dus warm douchen. Luxe! Na ontbijt en koffie, vertrekken we met Oslo als doel. Er staat vandaag een zachte wind, het is licht weer. Als de koers goed is besluiten we daarom om de gennaker op te zetten. Een gennaker is zo’n groot gekleurd zeil dat je wel eens ziet voorop een zeilboot. Je kunt dit zeil gebruiken vanaf halve wind (wind van de zijkant) tot voor de wind (dan komt de wind recht van achter). Het is echt een zeil voor licht weer, weinig wind. Een dag als vandaag dus, we gaan dan ook prachtig. Echter… op koers blijven is soms wel lastig en als je niet goed op koers blijft, gaat het zeil een eigen leven leiden. Dat is niet alleen lastig, maar óók gevaarlijk. Het is een groot zeil en er komen flinke krachten bij kijken. Op een gegeven moment draait de gennaker zich vast om de opgerolde fok. Ben en Jord proberen dit weer los te krijgen, dat gaat moeilijk, het is een heel gevecht. Jord verliest in al dat geweld zijn evenwicht en dreigt over boord te vallen. Hij raakt daarbij verstrikt in de lijnen en zit behoorlijk klem. Ben kan hem gelukkig snel bevrijden, maar Jord is behoorlijk geschaafd en gebrand door de lijnen die langs zijn blote lijf hebben geschuurd. Eenmaal veilig terug in de kuip raakt Jord buiten bewustzijn door pijn en schrik. Na een minuut of 2 komt hij gelukkig weer bij. Pijnstillers, koelen en vaseline helpen gelukkig goed. Als we in de avond aankomen in Oslo gaat het alweer een stuk beter, hoewel de schaven en brandplekken natuurlijk nog wel pijnlijk zijn.

Eva onder gennaker

Een plekje zoeken in de haven

In Oslo, en eigenlijk ook al in Fredrikstad, ervaren we wat we later in de Scandinavische havens vaker zullen ervaren. Er komt hier niet een havenmeester naar je toe om te zeggen waar je kunt aanleggen, ook is er geen aanmeldsteiger of een marifoonkanaal waarop je contact kunt maken. Dat is anders dan in Nederland, waar je meestal wel geholpen wordt met het vinden van een plekje. Soms staat in een box wel een bordje op groen, daar mag je dan gaan liggen. Maar de ervaring zal ons leren dat dat ook niet altijd iets zegt. Zo gaan we in Helsingør, Denemarken, maar op een plekje liggen waar een rood bordje hangt. Als ik ga navragen bij de havenmeester of we daar kunnen liggen, blijkt dat geen enkel probleem en kunnen we gewoon blijven liggen. De kleur van de bordjes zegt blijkbaar weinig… Betalen doe je vervolgens bij een betaalautomaat. In principe kan de haven dus bijna zonder havenmeester en veel havens zouden daar dan ook niet veel aan missen.

Fietsend de stad verkennen

Bij een vakantie of reis als deze is er veel afwisseling. Zo varen we op zee en zien dagen niemand, dan liggen we op mooie stille ankerplaatjes en genieten van stilte en natuur en dan liggen we weer midden in een grote stad. Want ook dat kan vaak met de boot: in of dichtbij het hart van de stad liggen. Ook in Oslo liggen we prachtig nabij het centrum van de stad, de haven Aker Brygge. Deze haven ligt midden in het nieuwe hippe deel van Oslo, omgeven door grote, drukke horeca gelegenheden.

Oslo by night – donkerder dan dit wordt het niet

Als we dan in een stad zijn, vinden we het ook leuk om die te verkennen. Inmiddels hebben we dat een paar keer in verschillende steden gedaan middels een fietstocht met gids. Je kunt op de fiets verder komen dan lopend en de gids vertelt je meteen de highlights van de stad. Overigens hebben we er bewust voor gekozen om geen fietsen aan boord mee te nemen. Voor ons heeft het nu geen meerwaarde: je kunt lang niet op alle plekken waar je komt fietsen, winkels zijn vanuit de haven vaak ook goed te voet bereikbaar èn fietsen nemen toch wel veel plek in beslag op de toch al wel beperkte ruimte. In Oslo verkennen we zaterdag met Bas en Jord de stad met een fietstocht met gids. Oslo is een prachtige stad, een aanrader om nog eens naartoe te gaan. De volgende dag brengen we Jord en Bas naar het station, vanwaar zij de trein naar het vliegveld nemen. Die slapen vanavond weer in hun eigen bedje in Nederland.

Plannen

Onze tocht vervolgt zich en eigenlijk beginnen we vanaf hier aan de terugreis naar Nederland, noordelijker of verder dan Oslo gaan we niet. Over een dag of 10 willen we in de buurt van Kopenhagen zijn. We bekijken het totaal aantal te varen zeemijlen en rekenen uit dat we er zo’n 30 per dag moeten varen als we maandag of dinsdag bij Kopenhagen willen zijn. Als wij een ‘gewone’ dag varen, varen we ongeveer 30 mijl. Een gewone dag is voor ons een uurtje of 6 tot 8 varen. Dat betekent dat als je een nacht door zou varen je dus in 1 dag (bijna) drie keer zo ver kunt komen. Zo kan het zijn dat je in ruim 3 etmalen van Lelystad naar Oslo vaart en er vervolgens 10 dagen over doet om van Oslo slechts tot Kopenhagen te komen. Het is dus maar hoe het je het plant en wat je wil doen. Wij willen rustig aan terug, hoewel we dus evengoed nog wel moeten plannen om op tijd bij Kopenhagen te zijn.

Rotsen en ankeren

De volgende dagen varen Ben en ik het Oslofjord uit en langs de Zweedse kust. In deze omgeving liggen in de buurt van de kust veel rotsen. Bij vertrek en aankomst, als je dichter in de buurt van de kust bent, is het dus even goed navigeren om te voorkomen dat we op de rotsen varen. Het zijn zoveel rotsen dat die ook lang niet allemaal staan aangegeven met boeien of staken. Je moet vooral zelf goed in de gaten houden waar je kunt varen. Wederom zijn we blij met onze digitale kaarten en app waarop alles goed staat aangegeven. Soms varen we dan echt “op de app”: we zien onszelf daarop varen en sturen zo om de rotsen heen die met het blote oog niet te zien zijn: hier een stukje naar links en dan weer wat naar rechts. In de buurt van stadjes en havens is overigens wel vaak de veilige route gemarkeerd met staken. In dat geval volgen we die meestal netjes.

Op weg naar Göteborg vinden we 4 keer een prachtige plek om te ankeren en genieten we op die plekken van rust en natuur. Sommige plekken staan op de kaart aangeven en daar is het dan ook wat voller. Een andere keer treffen we een heerlijk lege plek. Prima voor ons, wij hebben alles aan boord en dus niets nodig. Na een dagje Göteborg varen we naar het Deense eiland Laesø. Daar aangekomen blijkt de haven overvol te liggen. We voelen er niets voor om ons daar nog tussen te proppen en uiteraard is ook hier geen havenmeester paraat om een plek te wijzen en daarom kiezen we er wederom voor om voor anker te gaan. Net buiten de haven, met zicht op het strand is een prima plek daarvoor; we liggen er uiteindelijk met nog twee andere zeiljachten. We horen wel de geluiden uit de haven en weten dan ook dat het feest daar nog tot in de kleine uurtjes door ging.

Schijven van de blokken geven het stuk voor stuk op

Het lijkt erop dat alle schijven in de blokken (landrotten zouden “katrollen” zeggen) de tand des tijds niet kunnen weerstaan. Uit de rollen van de genuarails zijn stukken gebroken en de scherpe randen op de breuklijn beschadigen de schoten. Uit de voorste ankerrol is een flink stuk gebroken waardoor de ankerketting niet lekker meer begeleid wordt en het anker scheef wordt geborgd. Van de drie schijven in de mastvoet is er nog maar één heel. Van de begeleidende ringen voor de lijnen van het rolreefsysteem van zowel de kluiver als de kotterfok zijn er inmiddels 4 gebroken en hangen de rvs ringetjes werkloos om de lijn. De afgelopen twaalf jaar hebben zout, water en vooral UV licht het kunststof flink verzwakt. Tijdens deze tocht zullen we eens inventariseren hoeveel rollen er gemaakt moeten worden en van welk materiaal en wat we aan reservemateriaal de wereld over willen meenemen.

Van link naar rechts: ankerrol, schijf mastvoet, schijf genuarails

De wind neemt toe en onze Eva beschadigd…

Zonder de motor te starten kunnen we de anker plek bij Laesø verlaten, we kunnen er zo weg zeilen. Doel is het eiland Anholt. Aanvankelijk is de wind niet gunstig om naar Anholt te varen, maar we zien op de voorspellingen dat deze nog gunstig zal draaien en dat gebeurt gelukkig ook. Met een soort bocht kunnen we naar Anholt varen. De wind draait niet alleen maar neemt ook toe, bij vlagen tot 28 knopen (ruim 6 Beaufort). Aanleggen in de overvolle haven van Anholt is dan ook een uitdaging. Uiteindelijk kunnen we met hulp van de havenmeester aanleggen aan een vissersboot. Hulp is wel nodig, want de vissersboot is aan de voorkant helemaal dicht en daardoor veel te hoog om op te stappen en een lijn te kunnen vastmaken.

De volgende dag vertrekken we op tijd. We willen vandaag naar Höganäs, weer in Zweden, varen. Dat is zo’n 42 mijl, dus best een eindje. Er staat een voor ons gunstige wind: 15 tot 18 knopen (ruim 4 Beaufort) met waar wij naartoe willen halve wind. Dan vaart onze Eva op haar best. We tikken zelfs de 10,2 knopen snelheid aan, wat volgens de theorie niet mogelijk moet zijn. Magic… 😊.

De Zweedse gastenvlag gaat weer in het want

Het aanleggen in de haven verloopt helaas minder voorspoedig. De wind is iets toegenomen en het is inmiddels ook gaan regenen. Ook in deze haven geen duidelijke info of hulp met waar je kunt gaan liggen. Bovendien lijken veel boxen te smal en zijn ook de gangetjes wat smal om in te manoeuvreren. Kortom we ergeren ons en nemen misschien daardoor te snel een beslissing. Een verkeerde beslissing… We besluiten aan een steiger aan te leggen waar we een vrij plekje zien. De steiger ligt aan lager wal in de haveningang… Dat is niet handig, je wordt er zo tegenaan geblazen. En dat is dus ook wat er gebeurt, er is geen houden aan en juist met dat plekje waar geen stootwil hangt, maar juist wel dat plekje op de steiger waar een vrij-bezet bordje zit, raken schip en steiger elkaar. Het levert een beschadiging van de verf op. Balen! Balen natuurlijk van de beschadiging, maar we balen eigenlijk nog meer dat we niet rustiger de situatie hebben bekeken voordat we besloten aan te leggen. Dit wéten we gewoon, en het is dus gewoon heel erg stom en onnodig. Waarom…? De volgende dag vertrekken is ook nog even spannend, omdat we nog steeds aan lager wal liggen. Dit keer nemen we de tijd om te bespreken hoe we het aanpakken en wat we denken dat ons schip in de wind zal doen. Dat helpt, volledig gecontroleerd en zonder schade of problemen, verlaten we ons onrustige plekje. Gelukkig, we kunnen het wel 😊.

Helsingør en Kopenhagen

Doel vandaag in Helsingør (Denemarken), slechts 2 uurtjes varen naar de overkant. Zwager Peter en gevolg Christine en Vera zullen daar aan boord komen. Het oversteken is bijna letterlijk oversteken. Het water is hier redelijk smal. En grote scheepvaart vanaf en naar Kopenhagen vaart hier ook. Zij varen in een zogenaamde TSZ (Trafic Separation Zone, een snelweg op zee). Op de kaart kun je precies zien welke route de grote schepen zullen volgen en welke kant ze op varen. In de praktijk klopt dat gelukkig ook. Het midden van de route wordt aangegeven met rood-witte boeien. Bij het oversteken blijven wij even in het midden hangen om twee grote schepen die achterop komen te laten passeren, dan steken we over. Dat verloopt prima en begin van de middag leggen we aan in Helsingør. Peter, Christine en Vera zijn er dan al. Die middag brengen we hun spullen aan boord en wandelen we een rondje rond de havens van Helsingør.

De volgende dag, het is inmiddels woensdag 24 juli, vertrekken we naar Kopenhagen. Er is nagenoeg geen wind. Van zeilen komt het dus niet, we motoren alles. Vlak voor Kopenhagen gaan we nog even voor anker om te zwemmen, best koud, maar óók verfrissend. Bij het binnenvaren in Kopenhagen, varen we onder meer langs de kleine zeemeermin. Dat is met recht de kleine zeemeermin, het is een heel klein beeldje. Wel grappig om dat vanaf het water te kunnen bekijken in plaats van vanaf het land. We zullen weer in heel veel Japanse fotoboeken terechtkomen.

De donderdag gebruiken we om de stad te verkennen. Ook nu maken we een fietstocht en zien we het beroemde beeldje vanaf het land.

Nyhavn, Kopenhagen

Vrijdag varen we weer terug naar Helsingør, waar Peter en Christine de auto hebben staan. Deze dag kunnen we wel zeilen, hoewel de wind variabel is en lijkt te draaien. Al met al een leuk stukje kunnen zeilen en einde middag zijn we weer veilig terug in Helsingør.

Zaterdag staan Peter en Ben vroeg op. Zij gaan Lars ophalen van het vliegveld. Als iedereen terug is op de boot ontbijten we samen, waarna Peter en Christine hun spullen pakken en hun reis per auto voortzetten. Wij beginnen nu echt aan ons laatste stukje van de vakantie. Lars zal met ons vanaf hier mee terug varen naar Lelystad, Nederland. Maar zover is het nog niet… we genieten nog even van zee, zeilen, zon, ankeren, stadjes en wie weet wat nog meer.